Kedi ve köpeklerde alerjiler gerek mevsim değişimlerinden dolayı gerekse çevresel şartlarının değişmesiyle giderek artmıştır. Veteriner hekimi Uğur Selin Çelikten astım neden olur ve önlemek için neler yapılmalıdır anlattı.

Astım ve alerji vücudun bir takım maddelere gösterdiği tepkidir. Bu vücudumuzun bizi zararlı etkenlerden korumak için açtığı bir savaş gibi düşünülebilir. Ancak ortada o kadar da zararlı bir etken yoksa veya bir takım erkenlere hipersensivite varsa bu korunma mekanizması hastayı korumaktan ziyade zarar verebilir. Bu yüzden alerjileri ve astımı yönetmek hastanın yaşam kalitesi için kritik öneme sahiptir. Ayrıca akciğerlerde şekillenen kronik bronşit gibi sık sık alerjenlere maruz kalma ve uzun süre bu reaksiyonu geliştirmek yumuşak doku olan akciğerlerde yara izine benzeyen fibrinöz geri dönüşümsüz hasarlar bırakır.

Kediler alerjilere çok yatkındırlar hasta olmasalar bile sık sık hapşururlar. Köpeklerde ise kronik bronşitis ve cannel cough hastalığı denilen halk arasında köpek boğmacasına olarak bilinen solunum yolu hastalıkları çok yaygındır. Köpek boğmacasından korunmanın en etkili yolu Bronchine aşısıdır, aşısız bir köpek başka köpeklerle iç içe olursa, barınak hastalığı olarakta bilinen bu hastalığı köpeklerin birlikte yaşadığı pansiyon gibi bölgelerden kolaylıkla kapabilir. Öldürücülüğü düşük olsa da iyileşmesi son derece zor olan hatta bazen iyileşmeyen bu hastalık hastanın yaşam kalitesini çok düşürür bu yüzden bu aşıyı köpeğinize mutlaka yaptırmalısınız.

ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLARIN BELİRTİLERİ NELERDİR

Astımlı veya bronşitli bir kedi/köpekte;

• Nefes almada güçlük, boğuluyormuş gibi nefes alma ve karından nefes alma
• Hırıltılı solunum ; nefes alırken akciğerlerden sürtünme sesleri duyulması
• Öksürük; özellikle köpeklerdeki Bronchine hastalığında soluk borusu dışarıdan dokunulduğunda boğulacak gibi öksürme bu hastalığın tipik bir belirtisidir.
• Hapşırma ve burun akıntısı; bu akıntı şeffaf olabileceği gibi müdahale edilmeyen durumlarda enfeksiyonlara sebebiyet verip iltihaplı akıntıya da dönüşebilir.
• Hareketlerde yavaşlama; oksijenizasyonun ihtiyacın altında kalması hastada yorgunluk, hareket etmek istememe, aktivitede azalma yapar
• Hızlı ve kesik nefes alma;  akciğerlerdeki hava dolan keselerin alerjenler sebebiyle kasılması sonucu hasta nefes alsa da bu keseler şişmez o yüzden kesik kesik ve hızlı nefes alır
• Dilde morarma; çok şiddetli kriz gibi geçirilen astım nöbetleri dokulara oksijen taşınmasının önüne geçecek ve hastada morarma yapacaktır
• Kaşıntı; alerjinin ilk kendini gösterdiği organlardan biri vücudumuzun bariyeri olan deridir. Alerjenler sebebiyle kızarıklık, kabarıklık, şişlik gözlenebilir.

ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLAR NASIL ÖNLENİR

Alerjileri ve astımı önlemek için öncelikle alerji ve astım yapan sebeplerin ne olduğunu iyice anlamamız gerekir. Hayvanlar vücut yapıları gereği yere ve zeminlere bizden daha yakındırlar bu yüzden de yerdeki tozlara veya temizleyicilere halı mite’larına çok daha duyarlıdırlar. Hayvanlarda astım ve alerji yapabilecek dış etkenler; sigara dumanı, mite’lar, temizleyiciler, toz, polen, küf, yanlış gıdalarla beslemek gibi birçok kaynak sayılabilir.

• Düzenli Veteriner muayenesi; Astım ,bronşit ve alerjiler birkaç günlük tedaviyle hemen iyileşilen bir hastalık çeşitleri değildirler. Bu yüzden düzenli olarak veteriner kliniğinizde akciğer röntgenleri çekilmeli; tedavi önccesi ve sonrası görüntüleri kıyaslanmalı ve tedaviye devam etme veya reçeteyi değiştirme seçenekleri düşünülmelidir.
• Tedavi; bu rahatsızlıklardan muzdarip hastalara antihistaminikler, gerekirse kortizon tedavileri, ödem attırıcılar kullanılabilmekle birlikte eve nebulizatör dediğimiz solunum yoluyla akciğerlere ilaç veren cihazlardanda almayı önerebiliyoruz. Tahliller ve semptomlar sonucu hasta hangi aşamadaysa buna göre hastayı rahatlatacak tedaviyi düzenliyoruz.
• Temizlik; kedi veya köpeğin yaşadığı alanın hijyenini sağlamak çok önemlidir. Ayrıca üzerine yattığı minderi varsa bu minderi de sık sık yıkamak ancak parfüm içeren yumuşatıcı ve deterjan gibi maddeleri dikkatli kullanmak önemlidir.
• Temizlik esnasında izolasyon; ev temizliği yaparken küçük dostunuzu bir odaya kapatın. Ev süpürüldüğünde tozlar havaya kalkar ve küçük dostunuz bu tozları soluyabilir. Ayrıca evi sildikten sonra kurumadan ve evi havalandırmadan evde gezmemeli aksi takdirde yerleri sildiğinizde patileri ıslanacak ve patilerini yaladığında temizleyici içeren bu yer silme suyunu yalamış olacak, ve yerlerin kuruması esnasında buharlaşan havayı da soluyacaktır. Temizlik tamamen bittikten sonra ev iyice havalandırılmalı ve ondan sonra küçük dostunuz evde özgür kalmalıdır.
• Hayvan sağlığına zararlı olmayan temizleyiciler seçmek; temizleyiciler küçük dostumuzun yalaması, soluması cildine değmesi gibi riskler taşır bu yüzden buna uygun ürünleri seçmek gerekir.
• Evde sigara içilmemesi; sigara insan sağlığına ne kadar zararlıysa hayvan sağlığına daha da zararlıdır. Onların küçük ciğerlerinin sağlığı için yanlarında veya yaşama alanlarında sigara içilmemelidir.
• Parfüm, deodorant; kedi ve köpeklerin bulunduğu odada deodorant ve parfüm sıkılmamalıdır. Özellikle astım tanısı konulduysa bu duruma çok dikkat edilmelidir.
• Hava temizleyiciler; astım hastası bir dostunuz varsa hava temizleyici kullanmak havanın filtrelenmesini sağlar ve yaşam kalitesini artırır.
• Beslenme; her hastalıkta beslenmenin rolü bir miktar da olsa vardır. Hele bir de alerji problemi olan bir evcil hayvanınız varsa mutlaka beslenmesini gözden geçirip çok disiplinli bir şekilde veteriner hekiminizin tavsiyelerine uymalısınız.

Nefes bizim yaşam kaynağımız ve yokluğuna en dayanıksız olduğumuz şey oksijen. Bir canlı aç bir miktar, susuz daha az miktar ama nefessiz yalnızca çok az miktar dayanabilir. O yüzden solunum yollarını etkileyen, oksijenizasyonu azaltan astım gibi hastalıklar hastalar için çok ıstırap vericidir. Saydığımız semptomlardan ikisini bile küçük dostunuzda gözlemliyorsanız hemen veteriner hekiminize danışın. Erken teşhis hastanın yaşam kalitesini artıracağı gibi hastalığın ilerlemesinin de önüne geçer. Sağlıklı ve patili günler dilerim.